Hoe krijgt mijn kind meer zelfvertrouwen?

De Spiraal van zelfvertrouwen geeft antwoord. 

De spiraal van zelfvertrouwen ondersteunt een hoogbegaafd kind om vanuit zelfvertrouwen zijn talenten optimaal te benutten.

De zeven stappen van deze spiraal helpt bij leren van onder andere toetsen. De spiraal van zelfvertrouwen is een krachtige manier om een (hoogbegaafd) kind binnen het onderwijs te begeleiden om in een opwaartse spiraal te komen. Het kind leert de dingen die niet goed gaan te herkennen en reële haalbare doelen stellen. Dit geeft het kind zelfvertrouwen.

Hoe werkt de spiraal van zelfvertrouwen?

We werken volgens een 7 stappen plan:

1. Doel stellen
2. Taak uitvoeren
3. Feedback geven
4. Attribueren (Hoe komt het?)
5. Gevoelswaarde
6. Verwachting
7. En weer starten met punt 1 doel stellen

Laten we eens kijken naar onderstaand voorbeeld: toets wiskunde leren.

Stap 1. Doel stellen

Het is belangrijk om haalbare doelen te stellen. Dit geeft rust en zelfvertrouwen. Daardoor ontstaat er intrinsieke motivatie bij het kind. Dit is niet alleen belangrijk voor de motivatie maar ook voor de hoge kans op succes.  Als het kind niet goed is in rekenen, dan is het realistisch om voor een voldoende te gaan.  Is het kind juist goed in rekenen dan gaan we voor goed of misschien zelfs uitstekend. 

Zoek een evenwicht en compensatie tussen sterke en zwakke vakken. Laat het kind vooral zijn talenten benutten. Pas dan werkt het kind vanuit kracht en niet vanuit angst! Zoek dus de kracht en talenten van het kind en geef deze talenten ook aandacht. Met een voldoende voor een toets van rekenen en een goed voor een toets van tekstbegrip ga je ook over.

Stap 2. Taak uitvoeren

Wat betekent taakuitvoering? De taakuitvoering bestaat uit het leren van de rekentoets. Maak een plan om het doel te laten slagen. Het kind stelt zichzelf vragen als:

`Wat moet ik leren? Wat zijn de belangrijke onderwerpen van de toets?`

`Hoe ziet mijn tijdsplanning er uit?`.  Maak een reële planning.

`Welke Leerstragieën gebruik ik?` M.a.w. hoe ga ik de toets leren?

`Wie kan mij helpen en wie mag ik om hulp vragen?`

`Wat heb ik meer nodig om mijn gestelde doel te bereiken?`.

Stap 3. Feedback geven

Het is belangrijk om op een goede manier feedback te geven aan het kind, zodat het kind een juist zelfbeeld ontwikkelt. Door onzekerheid kan het kind faalangst ontwikkelen. Faalangst belemmert het leren en het plezier op school. School moet eigenlijk leuk zijn!

Hoe geef je feedback?

We kunnen feedback verdelen in taakgerichte feedback en persoonsgerichte feedback. 

Taakgerichte feedback

Het is belangrijk dat negatieve feedback alleen taakgericht mag zijn.
Negatieve feedback mag nooit persoonsgericht zijn. Door negatieve persoonsgerichte feedback haal je het kind onderuit en zal het kind faalangstig worden.

Zeg niet: `Je hebt een drie, je hebt zeker weer niet goed geleerd voor deze toets!`.
Maar zeg liever: `Je hebt een drie, hoe komt het dat het niet is gelukt om een voldoende te halen?`.

Persoonsgerichte feedback

Het is belangrijk om persoonsgerichte feedback altijd positief te houden.

Hoe snel zeggen we niet: `Jij zit altijd zo te zeuren!`
of
`Jij snapt ook nooit iets!`.

Het is beter: `Hoe komt het dat je al een paar keer dezelfde vraag hebt gesteld?`

De bedoeling van juiste feedback is het kind inzicht geven in zijn eigen handelen. Zodat het kind zichzelf kan verbeteren. Het is niet de bedoeling dat het kind door onjuiste feedback in de (faal)angst schiet!

Stap 4. Hoe komt het? (attribueren)

Bij stap 4 gaan we eens kijken hoe het komt dat de toets niet goed is gegaan. We kijken eerst of er een reëel doel was gesteld.

Als het doel reëel was, ga dan samen na waar het fout is gegaan:

• Hoe was de voorbereiding, was deze goed gegaan?
• Was er op die toets-dag iets aan de hand (emoties)?

Na een getrokken conclusie, gaat je samen met het kind kijken hoe het de volgende keer anders kan. Stel weer een nieuw, reëel doel.

Maar… bij een goed resultaat kijken we ook hoe het komt dat het zo goed ging. Dit kunnen we dan weer toepassen bij het vak dat minder soepel verloopt.

Stap 5. Gevoelswaarde

Wat was de gevoelswaarde? Met andere woorden: welk gevoel had het kind na de uitslag van de rekentoets?
Stimuleer en leer het kind om zijn gevoelens als tevredenheid, teleurstelling, trots, onzekerheid, enz. te uiten.
Leer het kind dat deze gevoelens normale reacties zijn. Gevoelens mogen worden getoond. Kijk of je het kind kunt helpen om deze gevoelens te verwoorden en om te zetten naar positieve daden. Een negatief gevoel helpt een kind niet verder!

Een negatief gevoel helpt je niet verder.

Laten we eens kijken naar onderstaand voorbeeld.

Het kind zegt: `Ik had een drie voor mijn toets, ik kan het niet, ik ben dom!`.
Leg het kind uit dat deze zinnen het kind niet verder helpen.
Denken en voelen zijn gekoppeld aan elkaar. Dat betekent dat als het kind maar vaak genoeg roept: `Als ik maar geen fouten maak!`, dat het dan de waarheid wordt.  Het kind zal meer fouten maken dan nodig is. Probeer deze gevoelens om te buigen door andere gedachten. Laat het kind tegen zichzelf zeggen: `Ik mag fouten maken`.
Als uw kind deze positieve gedachten regelmatig herhaalt, ligt de focus niet meer op het maken van fouten. Het kind zal rustiger werken en meer zelfvertrouwen ervaren.

Stap 6. Verwachting

Laat de verwachtingen niet te hoog zijn Een hoge verwachting zet het kind onnodig onder druk. Blijf realistisch, stel reële verwachtingen en denk in mogelijkheden. Laat het kind ook eerlijk tegen zichzelf zijn bij zijn mogelijkheden.  Benoem de mogelijkheden!

Het succes van ieder mens hangt samen met zelfkennis. Weet wat je sterke punten zijn en wat je zwakke punten zijn.
Werk altijd vanuit kracht en vanuit mogelijkheden!

De spiraal van zelfvertrouwen.

Vervolgens worden de 7 stappen van de spiraal van zelfvertrouwen opnieuw gevolgd. Op deze manier kun je het kind op een plezierige manier begeleiden.
Het kind krijgt inzicht in zijn eigen handelen, waardoor het op een gegeven moment in staat is om het eigen proces te analyseren. Deze spiraal van zelfvertrouwen kan op een speelse, natuurlijke manier worden benut.

Nog een keer de zeven stappen op een rij.

1. Doel stellen
2. Taak uitvoeren
3. Feedback geven
4. Attribueren (Hoe komt het?)
5. Gevoelswaarde
6. Verwachting
7. En weer starten met punt 1 doel stellen

Meer mogelijkheden met de spiraal van zelfvertrouwen.

De zeven stappen van de spiraal van zelfvertrouwen kun je niet alleen bij leren van toetsen inzetten maar ook bij faalangst of gedragsproblemen.

Kijk naar mogelijkheden! En…werk vanuit kracht en niet vanuit angst!

Veel begeleidingsplezier!